Transport w Europie w obliczu wyzwań: analiza trendów i perspektyw.

01.04.2025

W najnowszym raporcie Polskiego Instytutu Transportu Drogowego (PITD) przeanalizowano aktualne trendy, dane i analizy dotyczące transportu w Europie. Raport wskazuje na szereg wyzwań, z którymi mierzy się sektor, ale również na pewne pozytywne sygnały i potencjalne kierunki rozwoju. Raport omówiono w trakcie webinaru.

Spowolnienie gospodarcze i jego wpływ na transport

Koniec 2024 roku przyniósł marazm w europejskich gospodarkach. Wzrost produktu krajowego brutto w IV kwartale 2024 r. był niski, a największe gospodarki, takie jak Niemcy i Francja, odnotowały spadek PKB. Popyt konsumencki skierowany jest głównie ku usługom, co negatywnie wpływa na sektor transportowy, generujący mniej zamówień niż sprzedaż detaliczna czy produkcja przemysłowa. Sprzedaż detaliczna i produkcja przemysłowa w grudniu 2024 r. wykazały spadki w większości analizowanych krajów.

Prognozy wzrostu gospodarczego na 2025 r. są nieco lepsze niż w roku poprzednim, choć nadal dalekie od oczekiwanego odbicia. Wszystkie analizowane kraje mają odnotować wzrost, przy czym największy wzrost przewidywany jest w Polsce i Hiszpanii.

Początek roku natomiast nie napawa optymizmem. Przedsiębiorcy ostrożnie oceniają bieżącą koniunkturę i perspektywy na najbliższe miesiące. Wskaźniki mierzące aktywność gospodarczą w większości krajów znajdują się poniżej historycznej średniej. Sektor wytwórczy pozostaje w stagnacji, a pesymizm konsumentów w dalszym ciągu się utrzymuje.

– Początek roku nie przyniósł żadnego przełomu w europejskiej gospodarce w stosunku do poprzedniego roku. Sytuację najlepiej podsumowuje słowo “stagnacja” – twierdzi Ignacy Morawski, ekonomista i szef zespołu analiz SpotData.

Spadki w rejestracjach pojazdów ciężarowych

Ubiegły rok nie był korzystny dla europejskich przedsiębiorców planujących rozwój flot. W 2024 r. odnotowano spadek liczby rejestracji nowych pojazdów ciężarowych, szczególnie tych powyżej 16 ton. Wyjątkiem były Hiszpania i Niderlandy, gdzie zaobserwowano wzrost rejestracji. Początek 2025 r. przyniósł dalsze spadki rejestracji, co jest efektem m.in. przeszacowań z czasów pandemii i obecnego skurczenia się rynku.

– Po prześledzeniu danych gospodarczych Hiszpanii widać, że Hiszpanie są jednymi z najlepszych w Europie. A gdy poprawia się sytuacja gospodarcza, zaraz zaczynają rosnąć rejestracje aut ciężarowych i dostawczych. Co więcej, Hiszpanie postawili na energię odnawialną, więc mają nawet trzykrotnie tańszą energię niż np. Polacy, co wywołuje boom inwestycyjny – tłumaczy Jakub Faryś, prezes Polskiego Związku Przemysłu Motoryzacyjnego.

Rosnące ceny paliw

Koszty paliwa, stanowiące znaczną część kosztów działalności transportowej, rosną. Ceny oleju napędowego w grudniu 2024 r. były wyższe niż we wrześniu 2024 r. Inne paliwa, takie jak CNG, LNG i HVO, na razie nie stanowią realnej alternatywy.

Sytuacja na rynku przewozów

W 2024 r. odnotowano wzrost liczby ofert ładunków na giełdzie Trans.eu, co jest efektem trudnej sytuacji na rynku transportowym i zmniejszenia się mocy przewozowych. W styczniu 2025 r. na większości tras odnotowano wzrost liczby ofert frachtów, ale jednocześnie spadek aktywności przewoźników. Stawki spotowe w styczniu 2025 r. na wielu kierunkach spadły, co jest korektą po grudniowych wzrostach, jednak w ujęciu rocznym pozostają wyższe.

W ostatnim kwartale 2024 r. wzrósł indeks stawek kontraktowych w Europie, jednak w ujęciu rocznym był on niższy niż w grudniu 2023 r. Stawki kontraktowe przewyższają stawki spotowe, co odzwierciedla wysokie koszty operacyjne przedsiębiorców.

Zmiany w prawie i regulacje

W raporcie omówiono również zmiany w prawie, w tym kary związane z rumuńskim systemem e-Transport, rozporządzenie e-FTI mające na celu cyfryzację transportu, oraz koniec okresu przejściowego dla nowych tachografów.

Raport zwraca uwagę na istotne wydarzenia globalne, takie jak:

• Wejście Rumunii i Bułgarii do strefy Schengen i jego wpływ na usprawnienie transportu.
• Wprowadzenie ceł przez USA i reakcja Chin, co może prowadzić do utrudnień w przepływie towarów.
• Spór o Kanał Panamski i jego potencjalny wpływ na szlaki handlowe i ceny.
• Zawieszenie broni między Hamasem a Izraelem i jego wpływ na sytuację na Morzu Czerwonym i łańcuchy dostaw.

Technologia w branży TSL

W raporcie podkreślono znaczenie technologii w branży TSL, m.in. wprowadzenie platformy FreightON przez Grupę Trans.eu oraz rozwój elektrycznych samochodów dostawczych i rozwiązań związanych z napędami wodorowymi.

Raport analizuje również rolę Europy Środkowo-Wschodniej w europejskim łańcuchu dostaw. Kraje tego regionu, w tym Polska, odniosły sukces w transporcie, ale często pełnią rolę poddostawców, co ogranicza ich potencjał innowacyjny i rozwój. Raport podkreśla potrzebę zmiany tego modelu, inwestowania w innowacje i wzmocnienia współpracy regionalnej.

źródło: www.truckfocus.pl