Podwójne opłaty za emisje zagrożą przewozom promowym w Europie

06.08.2025

Interferry, międzynarodowa organizacja zrzeszająca operatorów promowych, wzywa Komisję Europejską do natychmiastowego ujednolicenia unijnych przepisów klimatycznych EU ETS i Fuel EU Maritime z nowym, globalnym porozumieniem Net-Zero przyjętym przez Międzynarodową Organizację Morską (IMO) w kwietniu 2025 roku.

Według Interferry brak harmonizacji pomiędzy europejskimi i międzynarodowymi regulacjami dotyczącymi emisji gazów cieplarnianych doprowadzi do sytuacji, w której operatorzy będą musieli płacić dwa razy za te same emisje. Taki scenariusz stanowiłby ogromne obciążenie finansowe dla promów pasażerskich i towarowych typu RoRo działających w Europie, a w dłuższej perspektywie może zagrozić rentowności wielu połączeń i przenieść znaczne wolumeny ładunków oraz pasażerów na już przeciążoną sieć dróg lądowych.

Jak podkreśla Johan Roos, dyrektor ds. regulacyjnych w Interferry, sytuacja jest pilna i wymaga natychmiastowej reakcji. Komisja Europejska wielokrotnie deklarowała, że unijne przepisy zostaną dostosowane, gdy tylko zostaną przyjęte globalne standardy dekarbonizacji w żegludze. Te standardy w postaci Net-Zero Framework zostały już wypracowane przez IMO i obejmują m.in. Global Fuel Standard (GFS) oraz konieczność nabywania tzw. „Remedial Units” w przypadku przekroczenia limitów intensywności emisji. Tymczasem obowiązujące już w UE regulacje EU ETS oraz FuelEU Maritime nakładają własne cele i mechanizmy rozliczania emisji, co w praktyce prowadzi do nakładania się kosztów i wymagań wobec tych samych operatorów.

Promy pełnią w Europie kluczową rolę w transporcie pasażerskim i towarowym. Na europejskich wodach operuje ponad połowa światowej pojemności promów pasażerskich typu RoRo, które każdego roku przewożą nawet 800 milionów pasażerów i 200 milionów pojazdów oraz jednostek ładunkowych. Dzięki promom możliwe jest odciążenie sieci drogowej, zwłaszcza w regionach przybrzeżnych i wyspiarskich. Jednak sektor ten funkcjonuje w warunkach ostrej konkurencji z innymi środkami transportu – przede wszystkim z drogowym, który obecnie nie jest objęty analogicznymi regulacjami środowiskowymi. Każda podwyżka cen biletów czy stawek frachtowych może zniechęcić klientów i doprowadzić do spadku przewozów. W tak wrażliwej cenowo branży, nieprzemyślane i niespójne regulacje mogą skutkować utratą konkurencyjności całego segmentu.

Interferry apeluje do Komisji Europejskiej o pilne uruchomienie przeglądu dotychczasowych rozwiązań prawnych w zakresie emisji w transporcie morskim i dostosowanie ich do globalnych zasad Net-Zero. Tylko pełna harmonizacja unijnych i międzynarodowych ram prawnych pozwoli uniknąć podwójnych opłat, zapewnić operatorom przejrzyste i spójne zasady działania oraz utrzymać promy jako realną i konkurencyjną alternatywę dla transportu drogowego. Z punktu widzenia branży TSL to kluczowy krok, który może przesądzić o kształcie rynku przewozów multimodalnych w Europie w nadchodzących latach.