Polskim przewoźnikom grozi utrata pracowników?
30.07.2024
W ostatnim czasie w przestrzeni medialnej pojawiło się wiele informacji związanych z koniecznością uzyskania przez obcokrajowców pracujących w naszym kraju polskiego prawa jazdy. Według tych doniesień, krajowe prawa jazdy nie dają już możliwości wykonywania pracy na stanowisku kierowcy.
Od wielu lat polski transport drogowy boryka się z różnego rodzaju trudnościami a jednym z powodów do zmartwień naszych przedsiębiorców jest niedobór kierowców, którego poziom szacuje się nawet na
200 tys. wakatów.
Obcokrajowcy tylko z polskim prawem jazdy
Największa i wręcz rewolucyjna zmiana w zakresie konieczności wymiany zagranicznych praw jazdy weszła w życie z dniem 17 czerwca 2024 roku powodując, że kierowcy taksówek oraz pojazdów, którymi są świadczone usługi odpłatnego, okazjonalnego przewozu osób samochodami osobowymi (również z wykorzystaniem aplikacji mobilnych służących do zamawiania usługi) zobowiązani są posiadać wyłącznie polskie prawo jazdy. Wymóg ten został wprowadzony do przepisów ustawy z dnia 6 września 2001 roku o transporcie drogowym jako warunek obowiązujący podczas wykonywania tego typu usług przewozu osób. Czy to oznacza, że tylko kierowcy samochodów osobowych są zobowiązani do wymiany prawa jazdy na polski dokument?
Ważność zagranicznego prawa jazdy tylko przez 6 miesięcy
Prawo jazdy wydane za granicą (za wyjątkiem dokumentu wydanego w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu) stwierdza posiadanie uprawnienia do kierowania odpowiednim pojazdem silnikowym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tylko w okresie 6 miesięcy od dnia rozpoczęcia stałego lub czasowego pobytu. Po tym czasie powinno zostać wymienione na polskie prawo jazdy. Warunek ten dotyczy zdecydowanej większości cudzoziemców zatrudnionych w polskich firmach transportowych, bo nierozerwalnie wiąże się z warunkami dotyczącymi legalności ich pobytu i zatrudnienia w Polsce.
Procedura wymiany zagranicznego prawa jazdy
Osoba posiadająca ważne krajowe prawo jazdy wydane za granicą może, na swój wniosek, otrzymać polskie prawo jazdy odpowiedniej kategorii. Jeżeli prawo jazdy wydane za granicą nie jest określone w konwencjach o ruchu drogowym, dodatkowym warunkiem otrzymania polskiego prawa jazdy jest złożenie z wynikiem pozytywnym części teoretycznej egzaminu państwowego i przedstawienie uwierzytelnionego tłumaczenia zagranicznego dokumentu. Warunek ten nie dotyczy krajowego prawa jazdy wydanego w państwie członkowskim Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym. Jednak nie od razu obcokrajowiec może złożyć wniosek w urzędzie, ponieważ na przeszkodzie mogą stanąć warunki dotyczące jego miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej i związane z tym oświadczenie składane pod rygorem odpowiedzialności karnej za zeznanie nieprawdy lub zatajenie prawdy potwierdzające, że osoba ta:
1. przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej co najmniej przez 185 dni w każdym roku kalendarzowym ze względu na swoje więzi osobiste i zawodowe albo z zamiarem stałego pobytu wyłącznie ze względu na swoje więzi osobiste, albo
2. przebywa regularnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ze względu na swoje więzi osobiste, a jednocześnie, że ze względu na swoje więzi zawodowe kolejno przebywa w co najmniej dwóch państwach członkowskich Unii Europejskiej, albo
3. przebywa nieregularnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ze względu na swoje więzi osobiste, ponieważ przebywa w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej w celu wypełniania zadania o określonym czasie trwania, albo
4. przebywa na terytorium innego państwa ze względu na podjęte w tym państwie studia lub naukę w szkole.
Po spełnieniu wszystkich wymagań formalnych i ewentualnym zdaniu egzaminu, wydanie polskiego prawa jazdy zazwyczaj zajmuje około 2-4 tygodnie. Organem, który może wydać polskie prawo jazdy dla obcokrajowca jest starosta (lub prezydent miasta na prawach powiatu) właściwy dla miejsca zamieszkania kierowcy.
Jaki związek ma prawo jazdy z kwalifikacjami zawodowymi kierowcy?
Kierowcy wykonujący przewozy drogowe samochodami ciężarowymi o DMC powyżej 3,5 tony (kat. C, CE) oraz autobusami (kat. D), oprócz uprawnień do kierowania tymi pojazdami, powinni również posiadać odpowiednie kwalifikacje zawodowe i stwierdzony właściwym orzeczeniem brak przeciwskazań zdrowotnych i psychologicznych do wykonywania pracy kierowcy. Wpis potwierdzający spełnienie tych dodatkowych wymagań dokonywany jest odpowiednio w:
1. polskim krajowym prawie jazdy albo
2. karcie kwalifikacji kierowcy, jeżeli nie jest możliwe wydanie krajowego prawa jazdy z takim wpisem.
O ile wpis kodu 95 do prawa jazdy jest dokonywany w ramach jednolitej procedury wydawania prawa jazdy, o tyle karta kwalifikacji kierowcy to zupełnie odrębny dokument. Może go wydać każdy starosta (niezależnie od miejsca zamieszkania kierowcy), jednak wniosek zostanie rozpatrzony pozytywnie jedynie w przypadku, kiedy kierowca posiada ważne zagraniczne krajowe prawo jazdy, ale nie spełnia warunku do wydania polskiego krajowego prawa jazdy, związanego z miejscem zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. To powoduje, że kierowca niebędący obywatelem UE, któremu udzielono prawa pobytu na terytorium Polski, z uwagi na konieczność potwierdzenia kwalifikacji zawodowych (kod 95), będzie zawsze zobowiązany do wymiany prawa jazdy na polski dokument.
Nie warto ryzykować
W przypadku pracowników pochodzących spoza Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu, jeżeli podczas kontroli drogowej okaże się, że pobyt kierującego pojazdem na terenie Rzeczypospolitej Polskiej jest dłuższy niż 6 miesięcy, a ten nadal posługuje się krajowym prawem jazdy, sprawa będzie skierowana do sądu, gdzie może zostać nałożona grzywna w wysokości od 1500 zł do 30 000 zł. Dodatkowe konsekwencje dotyczą warunków koniecznych do utrzymania przez przedsiębiorcę i osobę zarządzającą transportem tzw. dobrej reputacji. Dopuszczenie do pracy kierowcy bez ważnego prawa jazdy jest kwalifikowane jako najpoważniejsze naruszenie (NN), co wprost może prowadzić do utraty możliwości zarządzania firmą transportową (depozyt certyfikatu kompetencji zawodowych) lub do cofnięcia zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego.
źródło: www.etransport.pl